Jet motorları, muhteşem bir itme kuvveti ile birlikte üretilen ve bunun sonucunda uçağın muazzam bir hızda uçmasına neden olan dev bir kuvvet sayesinden ileri doğru itilmesine olanak sağlar.
Jet motorları, bir diğer adıyla gaz tribünlerinin hepsi aynı şekilde çalışır. Motor, bir fan yardımı ile havayı içine emer ve bir kompresör, havanın basıncını yükselmeyi sağlar. Kompresör, tek bir şafta bağlı olarak birçok bıçak ile birlikte yapılır. Kanatlar yüksek bir hızda döner ve havayı sıkıştırır. Basınçlı hava yakıt ile püskürtülür ve bir kıvılcım bu karışımın yanmasını sağlar. Bu yanan gazlar genleşir ve motorun arkasındaki nozuldan geçerek dışarı fırlar. Gaz jetleri geriye doğru fırlarken uçağın kendisi ve motoru ileri doğru gider. Oluşan sıcak hava nozula giderken başka bir kanat grubundan geçer, bunlara türbin denir. Türbin, kompresörle aynı şafta bağlıdır. Türbinin dönmesi kompresörün de dönmesine neden olur.
Jet Motorlarında İtme Nedir?
Uçak ve motorun ileri itilmesidir. Newton, her bir eylem için eşit ve bunu yanı sıra zıt bir tepki olduğunu keşfetmiştir. Bir motor bu prensibi kullanır. Motor, yüksek bir miktarda hava alır. Hava ısıtılır, sıkıştırılır ve yavaşlatılır. Hava, birçok dönen bıçaktan geçmeye zorlanır. Bu havayı jet yakıtı ile karıştırarak havanın sıcaklığı üç bin dereceye kadar çıkabilir. Türbini döndürmek için havanın gücü kullanılır ve hava ayrıldığında, motordan geriye doğru iter. Bu, uçağın ilerlemesine sebep olur.
Jet Motorunun Parçaları Nelerdir?
Jet motorunun parçaları şunlardır;
- ·Fan
- ·Kompresör
- ·Yanma Odası
- ·Türbin
- ·Nozül
Fan
Fan, bir turbofandaki ilk bileşendir. Fazla bir miktarda havayı emer. Fanın çoğu bıçağı titanyumdan yapılmıştır. Daha sonra bu havayı hızlandırır ve ikiye böler. Bir kısım, diğer motor bileşenleri tarafından harekete geçirildiği motorun “çekirdeği” veya merkezi boyunca devam eder.
İkinci kısım, motorun çekirdeğini “atlar”. Çekirdeği çevreleyen bir kanaldan geçerek uçağı ileri doğru iten kuvvetin çoğunu ürettiği motorun arkasına kadar gider. Bu daha soğuk hava, motoru sessizleştirmenin yanı sıra motora itme gücü eklemeye yardımcı olur.
Kompresör
Kompresör, motor çekirdeğindeki ilk bileşendir. Fazla sayıda kanatlardan oluşmalı ile birlikte tek bir şafta bağlanır. Kompresör, kendisine giren havayı giderek daha küçük alanlara sıkıştırarak hava basıncında bir artışa neden olur. Bu, havanın enerji potansiyelinde bir artışa neden olur ve bunun sonucunda sıkıştırılmış hava, yanma odasına zorlanılır.
Yakıcı
Yakıcıda hava yakıtla karıştırılır ve ardından tutuşturulur. Yakıtın hava akımına püskürtülmesi için 20 adede kadar nozul vardır. Yakıt ve hava karışımının alev alması, yüksek sıcaklıkta, yüksek enerjili bir hava akışı sağlar. Yakıt, basınçlı havadaki oksijenle birlikte yanarak sıcak genleşen gazlar üretir. Yanma hücresinin içi, ısıya dayanıklı bir oda sağlamak için genellikle seramik malzemelerden yapılır. Isı 2700 ° ‘ye ulaşabilir.
Türbin
Yakıcıdan çıkan yüksek enerjili hava akışı türbine girerek türbin kanatlarının dönmesine neden olur. Türbinler, kompresördeki kanatları döndürmek ve öndeki emme fanını döndürmek için bir şaft ile bağlanmıştır. Bu dönüş, fanı ve kompresörü çalıştırmak için kullanılan yüksek enerji akışından bir miktar enerji alır. Yanma odasında üretilmiş olan gazlar, türbinin içinde hareket ederek kanatların dönmesini sağlar. Jetin türbinleri binlerce kez dönüyor. Aralarında birkaç takım bilyeli yatak bulunan şaftlara sabitlenmiştir.
Nozül
Nozül, motorun egzoz kanalıdır. Uçak için itme kuvvetini sağlayan parçadır. Türbini geçen enerji tüketen hava akımı, motor çekirdeğini atlayan daha soğuk havaya ek olarak, nozülden çıkarken motoru ve dolayısıyla jeti ileri itme görevi gören bir kuvvet üretir. Sıcak hava ve soğuk havanın birleşimi dışarı atılır ve ileri itmeye neden olan bir egzoz üretir. Nozülden önce, motor çekirdeğinden gelen yüksek sıcaklıktaki havayı fanda baypas edilen daha düşük sıcaklıktaki hava ile birleştiren bir karıştırıcı bulunabilir. Karıştırıcı, motorun daha sessiz olmasına yardımcı olur.
