Ampermetre Nedir?
Elektrik akım şiddetini ölçen ölçü aletidir. Bir başka deyişle devredeki iletkenlerden geçen akım miktarının ölçülmesi için kullanılmaktadır. Devrelerde “A” harfi ile sembol edilir. Ölçtüğü büyüklük olan akımın birimi ise Amper’dir. Çok küçük akımlardan büyük akımlara kadar ölçme yapabilecek çeşitleri mevcuttur. Ölçülecek akımın büyüklüğüne göre seçim yapılır.
Ampermetre Devreye Nasıl Bağlanır? Neden?
Ampermetreler devreye seri bir şekilde bağlanırlar. Çünkü akımı ölçülmek istenen elemandan geçen akımın aynısının ampermetre üzerinden de geçmesi gerekir. Seri bağlanan ampermetrenin devrenin çalışmasına etki etmemesi gerekmektedir. Bu nedenle iç dirençleri çok çok küçük imal edilirler. Bu direnç değeri 0 ile 1 ohm arasındadır. Bunu sağlamak için de ampermetre bobini kalın kesitli telden az sipirli olarak sarılır. Ampermetrenin devreye paralel bağlanması halinde, iç dirençleri çok küçük imal edildiğinden üzerinden çok yüksek akım geçecek (kısa devre akımı) ve ampermetre zarar görecek ve kullanılmaz hale gelecektir.
Devreden geçen akımın cinsi, akım şiddetinin büyüklüğüne göre çeşitleri olduğu gibi ölçülen akımın değerini gösterme şekline göre de çeşitleri bulunmaktadır.
Ölçülen Değeri Gösterme Şekline Göre Çeşitleri
Dijital ve analog ampermetre olarak iki çeşittir. Dijital avometreler ölçülen büyüklüğü ekranda rakamlarla gösterirken, analog avometreler ise ibre ve kadran aracılığıyla gösterir. Analog avometrelerde okuma hatası ihtimali kullanım alanını gittikçe daraltmış ve yerini digital avometreler ve pensampermetreler almıştır.
Ölçülen Akımın Cinsine Göre Çeşitleri
Elektrik ve elektronik devrelerde iki cins akımdan bahsetmek mümkündür. Bunlar Doğru Akım ve Alternatif Akım’dır. Buna göre Doğru Akım Ampermetresi ve Alternatif Akım Ampertmesi diye ayrılabildiği gibi her iki cins akımı da ölçen türleri mevcuttur. Her iki tip akımda ölçme yapanlarda kademe anahtarı olabildiği gibi otomatik olarak akım cinsine göre direk ölçüm yapanları da vardır.
Ampermetrelerle enerji altındayken ölçüm yaparken seri bağlanmaları sebebiyle devreye bağlanmaları sorun olabilmekte bu durumda da pensampermetreler kullanılmaktadır. Herhangi bir bağlantı yapılmaksızın uç kısmındaki çene yardımıyla akımı ölçülmek istenen tel kavranır ve böylelikle akım ölçümü daha pratik şekilde yapılmış olur.
Ampermetre Nerelerde Kullanılır?
Akım şiddetinin ölçülmesi gereken her yerde ampermetrelerden yararlanılır. Ancak kullanılacak devre ya da tesise göre uygun ölçü aleti seçilmeli ve montajı yapılmalıdır.
Sabit tesislerde akım değerinin takip edilmesi ve izlenmesi amacıyla trafo merkezleri, enerji üretim tesisleri, fabrika pano üniteleri, makina kumanda panellerinde vb. yerlerde kullanılmaktadır. Arıza tespiti ve rutin kontroller için daha çok pensampermetreler kullanılmaktadır. Pensampermetrelerin taşınabilir ve pratik olması avantaj sağlamakta ve ölçme işini kolaylaştırmaktadır.
Kullanım Yerine Göre Ampermetre Seçimi
Akım tipine uygun ampermetre seçilmelidir. ( AC – DC )
Ampermetrenin ölçme alanı ölçülecek akımın şiddetine uygun olmalıdır.
Ölçüm için istediğimiz hassasiyet ve hata oranına uygun olmalıdır.
DC akım ölçülecekse uçların doğru bağlanması gerekmektedir.
