Uzay İstasyonu dendiği zaman insanın aklına bilim kurgu filmlerinden fırlamış bazı makineler gelmektedir. Fakat aslında bu makineler veya bu düşünceler bizden çok da uzak değildir. Çünkü hemen kafanızı kaldırıp basit bir teleskopla yukarı baktığınızda böyle bir yapıyı siz de görebilirsiniz. Evet, dünya atmosferinin hemen dışında, bizden çok da uzak olmayan bir yapı bulunmaktadır. Bu Yapı insanoğlunun bugüne kadar atmosfer dışında yaptığı en güzel, en büyük ve en pahalı yapıdır. Değeri 150 milyar dolar olan bu yapı; birçok parçadan, modülden, laboratuvardan ve devasa güneş enerjisi üreten panellerden oluşmuştur. Böyle bir yapının birleştirilmesi ve çalışabilmesi için dünyadaki birçok devlet tarafından bu yapıya katkı sağlanmıştır. Bu devletler arasında; Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Kanada, İngiltere, İsviçre, Fransa, Brezilya, Japonya, İspanya, İtalya ve Almanya gibi devletler bulunmaktadır
Modüller ve Laboratuvarlar
Uluslararası İstasyon içerisinde 4 adet modül ve laboratuvar bulundurmaktadır. Bu modellerden Columbus Modülü, Destiny ve Kibo gibi European Space Agency tarafından yani Avrupa Uzay Ajansı tarafından işletilen bir modüldür. Columbus modülünde uzay yolculuğunun insan bedeni üzerindeki biyolojik etkilerini analiz etmek için gerekli araçlar bulunmaktadır. Bu araçlar uzun yıllar sonra yapacağımız uzay seyahatleri için bizlere gerekli bilgileri vermektedir. Ayrıca bilim adamları bu modele girerek kendi vücutlarındaki değişiklikleri de gözlemleme şansı bulmaktadır.
İstasyondaki bir diğer modüllerse Yaşam Modülleri’dir. İstasyon için ilk başta 1 tane ana yaşam modülü planlanmıştı. Ancak bu proje daha sonra iptal edildi. Astronotlar şu anda istasyonu farklı bölgelerindeki yaşam modüllerinde uyumaktalardır. Yani yaşam modülleri tek bir yerde değil astronotların kaldığı farklı modellerde bulunmaktadır.
Japon Deneyi Modülü isimli bir diğer modül, oldukça ilginç bir modüldür. Kibo lakaplı Japon Deney Modülü, istasyonda bulunan yekpare en büyük modüldür. Modül, Japonca “umut” anlamına gelmektedir. Bu modülün ana amacı atmosfer testleri gerçekleştirmektir.
İstasyonda yer alan bir diğer modül ise Destiny Laboratuvarı’dır. Buna laboratuvar, mikro yerçekimi ortamında deneyler yapılması için düzenlenmiştir. Bu deneyler arasında; uzayda bazı sebzeleri yetiştirmek, hayvanların ve cisimlerin uzayda nasıl davrandığını araştırmak gibi konularda yer almaktadır.
Uzay İstasyonu içerisinde yer alan bir diğer modül ise Mobil Servis Sistemi modülüdür. Bu sistem modülü istasyonun en önemli parçalarından biridir. Çünkü bu modül Kanada Arm 2 robot kolunu kullanarak uzay araçlarını yakalamak, gönderilen kargoyu içeri almak ve astronotları taşımak gibi önemli işlemleri gerçekleştirilmeye yarar.
Rusya Yörünge Segmenti Modülü ise modüller ve laboratuvarlar başlığı altında sayılabilecek son modüldür. Rusya Federal Uzay Ajansı tarafından inşa edilen bu segment, uluslararası istasyonun navigasyon, yönlendirme ve kontrollü gerçekleştirmektedir. İstasyonun uzayda kendine yön bulabilmesi ve dünyanın yörüngesinde kütle çekiminden etkilenmeden kalabilmesi için bu modül çok önemlidir.
Dış İskelet Yapıları
İstasyonun içindeki modüller ve laboratuvarlar kadar dışında da çok önemli yapılar bulunmaktadır. Bunlardan birisi olan Basınçlı Kenetlenme Adaptörü denilen yapı, farklı bağlantı standartları ile donatılan uzay araçlarının, uluslararası istasyona kenetlenmesini sağlamak gibi hayati bir rol oynamaktadır.
Bu dış iskelet yapılarından bir tanesi de güneş panelleridir. Bu panellerden 8 tanesi uluslararası istasyon üzerinde bulunmaktadır. Bu panellerin uzunluğu 34 metre, genişliği ise 11.8 metredir. Bu paneller istasyonu çalışması için gerekli enerjiyi üretirler.
İstasyonu’nda bulunan dış iskelet sistemlerinden bir diğeri ise Entegre İskelettir. Entegre İskelet uzay istasyonu için belki de en temel parçalardan biridir. Çünkü bu iskelet sistemi, farklı bileşenlerin birbirine bütünleşmiş bir şekilde bağlanmasını sağlayan sistemidir.
Sayılarla Uluslararası Uzay İstasyonu
Birçok devletin ortak iş birliği sonucu oluşturulan bu devasa istasyonun ilginç özellikleri bulunmaktadır. İstasyonun kütlesi 260 otomobilden daha ağırdır. Yani yaklaşık olarak 420 bin kilogramdır. İstasyon içindeki hava basıncı ise 64 bin metrede uçan bir Boeing 747 ile eşittir. Bu istasyonda kalan astronotların gerçekleştirdiği toplam uzay yürüyüşü sayısı 229’dur. Bunlardan 165 tanesi Amerika Birleşik Devletleri astronotlarına aittir. Geri kalan 64 tanesi de Rus Uzay Giysileri ile gerçekleştirilmiştir.
Uluslararası Uzay İstasyonu için devasa bir yapı olduğunu söylemiştik. Peki bu yapıyı yine insan yapımı başka bir devasa araç olan Boeing 747 uçağı ile karşılaştırdığımızda sonuçlar nasıl gözükmektedir? Boyut açısından karşılaştırdığımızda Boeing 747, 71 metredir yani 72,8 metrelik istasyondan birazcık daha kısadır. Ancak genişlik olarak baktığımızda istasyon 108,5 metrelik genişliğiyle Boeing’in 64 metrelik genişliğinden neredeyse 2 kat daha geniş olduğunu bizlere göstermektedir. Ağırlık açısından baktığımızda ikisinin arasında çok büyük bir fark olmadığını görüyoruz. Boeing’in kalkış ağırlığı 412,769 kilogramdır. Uzay İstasyonu ise 419,725 kilogram olarak Boeing’den birazda daha ağır gözükmektedir.
