Thunderbolt nedir ve ne işe yarar vb. sorular yeni cihaz satın alan veya cihazlarla tanışan kimselerin kafasını kurcalayabilmektedir. Thunderbolt son kullanıcının anlayacağı bir dille anlatmak gerekirse USB benzeri bir teknolojidir. Benzer olsalar da Thunderbolt USB’den farklı bir yapıya sahiptir ve çok daha verimli bir arabirim teknolojisidir.
Thunderbolt Nedir?
Thunderbolt diğer adıyla Light Peak olarak bilinen, arabirim teknolojisidir. Bu teknolojinin ilk versiyonunda 10Gbit/s teorik hız söz konusuydu ve DisplayPort kablolarda kullanılan mini displayport giriş kullanılmaktaydı. Teknolojinin geliştirilmesindeki amaç hem veri hem de görüntü aktarımı konusunda en verimli çözümü bulmaktı. Bu çözümü ararken giriş türünde yeni bir yapıya geçiş hem maliyetli olacağı hem de beraberinde birçok yapıda değişikliği gerektireceği için mini DisplayPort bağlantı türü tercih edilmiştir.
Thunderbolt arabirim teknolojisi Apple ve Intel firmaları tarafından 2009 yılında tasarlanıp, Intel firması tarafından 2011 yılında üretilmiştir. Bu teknolojinin başlangıcında fiber optik kablolar kullanılmak istense de, maliyetler göz önünde bulundurularak bakır kabloya geçiş yapılmıştır. Standart bakır kablolardan farklı bir yapıya sahip olan bakır kablolar hız ve verim konusunda tatmin edici olduğundan geri adım atılmamıştır. 10 yılın ardından Thunderbolt teknolojisinin kablo yapısı, giriş türü ve dolayısıyla hız ve verimliliği oldukça değişiklik göstermiştir.
Thunderbolt nedir sorusuna kısa bir yanıt vermek gerekirse, çevrebirimlerini birbirine bağlamak için kullanılan arabirim teknolojisidir denebilir.
Thunderbolt Sürümleri
Thunderbolt arabirim teknolojisinin 2011 yılından itibaren 4 ayrı versiyonu duyurulmuştur. En yaygın sürüm Thunderbolt 3 olarak bilinmektedir. Thunderbolt 4 yakın tarihte tanıtılmış olsa da henüz yaygınlık kazanmış değildir.
Thunderbolt 1 Özellikleri
Thunderbolt’un ilk versiyonu olarak Thunderbolt 1, 10Gbit/s aktarım hızına sahiptir. 2011 yılında üretilen bu versiyon mini displayport girişe sahiptir.
Thunderbolt 2 Özellikleri
İki sene sonra (2013) piyasaya sürülen Thunderbolt 2 ise teorik 20Gbit/s aktarım hızına sahiptir.
Thunderbolt 3 Özellikleri
2015 yılında piyasaya sürülen Thunderbolt 3, teorik olarak 40Gbit/s aktarım hızına sahiptir. Giriş tipi olarak değişikliğe gidilmiş ve daha güncel bir teknoloji olan USB Type-C tercih edilmiştir. Apple’ın bu teknolojiyi cihazlarında kullanması sebebiyle Thunderbolt nedir sorusunun sorulmasına sebep olan versiyon genelde bu versiyondur.
Thunderbolt 4 Özellikleri
2020 yılında tanıtılan Thunderbolt 4 teknolojisi henüz piyasada yaygınlık kazanmış değil. Aktarım hızı olarak minimum 40Gbit/s hız sunacağı iddia edilmekte. Thunderbolt 4’ü diğerlerinden ayıran sadece aktarım hızı değil, aynı zamanda 2 metreye kadar hız kaybı yaşanmamasıdır. Thunderbolt eski sürümlerinde ve USB teknolojisinde, kablo ne kadar uzarsa o kadar verim kaybı yaşanabilmektedir.
Ayrıca Thunderbolt 3 versiyonunda yalnızca tek ekran desteği bulunuyorken, Thunderbolt 4 versiyonunda iki ayrı 4K ekran veya tek 8K ekran çalıştırmak mümkün.
Thunderbolt Nerelerde Kullanılmaktadır?
Thunderbolt nedir sorusunun yanıtını aldıysanız fakat somut bir şekilde ne işe yaradığını anlamadıysanız aşağıdaki kullanım alanlarını öğrenmeniz anlamanızı kolaylaştırabilir. Thunderbolt tıpkı USB gibi geniş kullanım alanına sahiptir. Dolayısıyla her türlü elektronik veya dijital üründe bu teknolojiye rastlamak mümkündür.
- Thunderbolt Ethernet adaptörü ile ağ bağlantısında kullanılabilmektedir.
- Yüksek performans sağlayan SSD’lerden tam verim alınabilmesi için tercih edilebilmektedir.
- Çoklu veya tekli monitör bağlantısında kullanılmaktadır.
- En verimli sonuç için harici ekran kartlarında da tercih edilebilmektedir.
- USB teknolojisinde olduğu gibi Thunderbolt teknolojisi içinde çoklayıcılar bulunmaktadır. Bu cihazlara Dock ismi verilmektedir.
Thunderbolt nedir sorusunun yanıtı anladığımız üzere Apple’ın ürettiği veya sadece Apple’ın kullandığı bir teknoloji değildir. Kullanım alanı geniş olduğu gibi tercih eden üreticilerin sayısı da gün geçtikçe artmaktadır.
