Gün geçtikçe bilgisayarlar teknolojik gelişmeler ile birlikte daha daha karışık ve kapsamlı hale geldi. Bilgisayar daha ince, hafif kasalara sahip olurken daha güçlü işlemciler, ekran kartları, grafik kartlarını destekler duruma ulaştı. Fakat bu kadar güçlü sistemlerin tükettikleri enerjiyle doğru orantılı genel bir sorun meydana geldi. Aşırı ısınma. Diz üstü bilgisayarlar için en büyük tehlikelerden biri de aşırı aşınma sorunudur çünkü bilgisayarınızın aşırı ısınması içerisindeki donanımsal parçaların arızalanmasına hatta kalıcı olarak işlem görmemesine gidebilecek kadar hasarlara neden olur. (ör: ekran kartı yanmış, Hdd yanmış)
Aşırı ısınma sorunu için alınabilecek önlemler ile bilgisayar kullanım ömürlerinizi uzatabilir ve maddi ve manevi değerli elektronik ürününüzü koruyabilirsiniz. Bilgisayarınızın aşırı ısındığını sürekli hızlı bir şekilde çalışan fanından anlayabilirsiniz. Bilgisayar fanları yaz sıcağında sizi nasıl vantilatör serinletiyorsa bilgisayarı öyle soğuk tutar.
Hatta elinizi kasa bölgesine dokundurduğunuzda ne kadar ısındığını da anlamamanız pek de mümkün değildir. Aşırı ısınma bilgisayar donananımı yavaşlatır ve performans düşüklüğüne sebep olurken ani bilgisayar kapanmalarına ve bir süre açılmamaya kadar gidebilen sorunlara da yol açar. Peki, bu ısınmanın düzeyinin bilgisayarınıza zararlı boyutta olup olmadığını anlayabilir misiniz? Bu işlem için ücretsiz olarak CPU (işlemci) ve GPU değerlerini ölçebilen programlardan faydalanabilirsiniz. HWMonitor , SpeedFan, Rainmetter, HWinfo gibi programlardan yararlanabilir yada bilgisayar görev yöneticinde bulunan performans bölümündeki verilerden de bir fikir elde edebilirsiniz. İşlemci yük altındayken ideal sıcaklık aralığı: 60-85 derece. Ekran kartı boştayken ideal sıcaklık aralığı: 30-40 derece olmalıdır.
Bilgisayarın aşırı ısınmasının sebebi nedir?
- Yetersiz soğutma, fan kirliği, fan yetersizliği, fan manyetik arızaları.
- Termal macunun kurumuş olması.
- Sıcak havanın dışarı verilmesini sağlayan tahliye ızgaralarının kullanım şekliden kaynaklı kapalı kalması , hava akışı sağlanan ızgaralarda kirlenmeden kaynaklı tıkanıklar yaşanması.
- Toplama bilgisayarlarda İşlemci kapasitesinin donanım yüksekliği ile doğru orantılı güçlü olmaması.
- Bilgisayara uygun olmayan güçlü, kapsamlı program yüklemeleri.
- Bilgisayar içinde bulunan virüs ya da zararlı yazılımlar.
Bilgisayar aşırı ısınıyorsa neler yapabilirim?
Bilgisayarınız için herhangi bir uzmandan yardım almadan da biraz bilgisayar bilgisi ile öncelikle kendinizin yapabileceği önlemler vardır.
Bilgisayarınızı olabildiğince diz üstü, yastık üstü,halı gibi tüylü yüzeyler üzerinde kullanmayın. Laptop masaları kullanabilirsiniz hatta aşırı ısınmaya yardımcı olabilmesi için piyasada ucuza da bulabileceğiniz dizüstü bilgisayarı soğutucularından satın alabilirsiniz. Düz bir şekilde bilgisayarın zeminle temas etmesini engelleyecek ve ızgara ve fan sistemlerinin daha rahat çalışmasını sağlarken ilave bir soğutma da sağlayacaktır.
Bilgisayarda çok çalışan ve en çok ısınan yer işlemcinizdir. İşlemcinin soğutucusunun doğru bir şekilde çalışabilmesi için ikisi arasındaki termal macunun kurumamış olması çok önemlidir. Aksi halde işlemcinin zamanla çok fazla ısınarak yanacak ve bilgisayar kullanılamaz duruma getirecektir. Bilgisayarınızın termal macunu kurumuş olabilir ve daha iyi iletkenlik ve ısınma sorunları için uygun fiyatlı bir ürün olan termal macunu isterseniz satın alıp evde kendiniz de yenileyebilirsiniz. Termal macununu faklı şekillerde uygulayabilirsiniz.
- Fırça ile sürme
- Kart veya parmakla sürme
- Şerit yöntemi
- Damla yöntemi
Eğitici onlarca videodan veya bilgisayar markanıza göre ilgili sitelerde eğitici adımları izleyerek zorlanmadan bu işlemi öğrenerek uygulamasını sağlayabilirsiniz. Bu işlemleri yaparken bilgisayarınızın bataryasını çıkarmayı ve elektrik ile bağlantısı olamamasına çok dikkat edin.
Bir diğer yapabileceğiniz , dizüstü bilgisayarınızın fanını temizlemek. Bilgisayarınız fanı doğru yüzeylerde kullanılmadığında özellikle çok fazla toz ve tüy toplayarak zamanla çalışma hızını kaybedebilir. Termal macunda da olduğu gibi bu işlemde de bilgisayarın elektrikle bağlantısını kesin, bataryayı çekin ve power düğmesine 15sn kadar elinizi hiç çekmeden basılı tutarak bilgisayar içerisinde kalan elektrik akımının boşalmasını bekleyin. Her ihtimale karşı kendinizi topraklayın ve bilgisayarın kasasını açarak isterseniz fanı çıkararak isterseniz modelinize göre içerisinde bir kulak çubuğu yardımı yada ince bir bez ile temizleyebilirsiniz. Hatta imkân varsa bir damla alkolle temizleyin ama geri takmadan önce alkolün tamamen buharlaştığından emin olun. Aynı şekilde tahliye ızgaralarındaki tozları da bu şekilde temizleyebilir bilgisayarınızı rahat hava alış-veriş durumunu sağlayabilirsiniz.
Bilgisayarınıza yüklediğiniz oyun ve yazılımların yüksek performanslarda çalışması bilgisayarınızı zorlayabilir. Bilgisayarınız en önemlisi o işlemler için üretilmemiş olabilir. Bilgisayar sisteminiz bu yazılımlara uygun tasarlanmamış olabilir. Örneğin bir autocad ,sql programı ya da Call of Duty: Warzone gibi oyunlar çok büyük hafızalar ve güç gerektirebilir. Çalışma performans seçeneği olan programları sistem için belli özelliklerini düşürerek daha hızlı olarak verimli kullanabilir veya harici bellekler üzerinden ilgili program kurulum ve kayıtlarınızı saklayabilirsiniz. Bu sayede bilgisayarınız uyumsuzluktan kaynaklı ilgili programları çalıştırmaya çalışırken aşırı ısınma sorunları ile daha az karşılaşır.
